Research en advies in wonen en zorg

Scheiden wonen zorg en ruimtelijke ordening

124 RO en scheiden WOZO-1 kleinLinda Sanders, Pieter Kok, Henk Nouws en Rogier Goes hebben een handreiking geschreven over de relatie tussen de Wet ruimtelijke ordening en scheiden wonen en zorg in verzorgingshuizen.

Verzorgingshuizen bieden in toenemende mate hun appartementen aan op basis van scheiden wonen en zorg. Hierdoor kunnen ouderen die naar het verzorgingshuis willen maar geen indicatie meer kunnen krijgen door het afschaffen van de lichte Zorgzwaartepakketten toch een plaatsje bemachtigen.

Het scheiden van wonen en zorg betekent dat zorgaanbieders of eigenaren van verzorgingshuizen te maken krijgen met wet- en regelgeving uit andere domeinen. Eén van de terreinen waar zij tegenaan lopen is de ruimtelijke ordening.

Het veranderende gebruik van verzorgingshuizen – en andere lichte verblijfsvoorzieningen – levert gemeenten, zorgaanbieders, gebouweigenaren en ook de provincies veel vragen op: mag dit gebruik binnen de huidige bestemming van de locatie (meestal de bestemming “maatschappelijke doeleinden”)? Is een bestemmingsplanwijziging noodzakelijk? Zijn er andere opties zoals gedogen of ontheffen? Hoe zit het met de parkeerdruk? Kunnen de locaties worden behouden voor wonen en zorg en maatschappelijke dienstverlening?

Een tweede ruimtelijk vraagstuk betreft de woningbouwprogrammering in krimpgebieden. Wanneer een verzorgingshuis appartementen verhuurt of het gebouw transformeert tot een woongebouw, raakt het daarmee regionale afspraken over de beperking van de woningbouw.

Het derde vraagstuk tot slot, luidt hoe we de toekomst tegemoet moeten gaan met zorggebouwen. In de lijn van de maatschappelijke ontwikkeling, waarbij gewoon wonen de norm is, ook bij een intensieve zorgbehoefte, is het advies om voor de meeste zorgvoorzieningen te kiezen voor een woonbestemming. Het bestemmingsplan kan deze bestemming nader specificeren door de toevoeging “zorgwonen”. Het gebruik van de locatie is dan in overeenstemming met de wet- en regelgeving in de domeinen zorg en wonen.

De handreiking legt gemeenten, zorgaanbieders en eigenaren van locaties uit welke aanpassingen in het administratief of feitelijk gebruik in het algemeen zijn toegestaan binnen de vigerende bestemming, wanneer een bestemmingswijziging nodig is, welke alternatieven er zijn, hoe provincies en gemeenten kunnen anticiperen op de transformatie van verzorgingshuizen binnen hun regionale woningbouwafspraken, en welke bestemming aan nieuwe woonzorglocaties kan worden gegeven.

Download: Wonen en zorg en de ruimtelijke ordening. Handreiking voor het oplossen van ruimtelijke knelpunten bij de transformatie of ontwikkeling van woonzorglocaties.

Opdrachtgever:

Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg